दग्नाम । म्याग्दीको रघुगंगा गाउँपालिका–४ ,दग्नाममा परम्परागत रुपमा भुमे पुजाको अवसरमा हुने लिंङ्गो जुधाई मंगलवार सम्पन्न भएको छ । हरेक बर्षको जेठ महिनामा मनाइने भूमे पुजाको अवसरमा आयोजना गरिएको लिंङ्गो जुधाउने प्रतियोगितामा बिगतमा झै गैरी गाउँ र कान्छी गाउँबाट अग्ला लिंगोहरु जुधाउँदा यो बर्ष दुबै गाउँ बराबरी भएको हो ।करिब चार सय बर्ष पुरानो इतिहाँस बोकेको मानिने लिङ्गो जुधाउने कार्यक्रमलाई यो बर्ष पनि दग्नामबासीले निरन्तरता दिएका हुन् । बिशेष गरी प्रकृति पुजाको रुपमा चिनिने भुमे देवतालाई खुसी बनाउन दग्नाममा दुई गाउँ बिच लिङ्गो जुधाउने गरिन्छ ।
प्रतिनिधिसभा सदस्य खमबहादुर गर्बुजा ‘खम्बिर’ पनि भूमे पुजामा सहभागी भई लिङ्गो जुधाई प्रतियोगिताको अवलोकन गर्नुभएको थियो । धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्रको पूर्वाधार विकासको क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकता दिएर संघमा पहलकदमी चाल्ने सांसद गर्बुजा प्रतिबद्धता जनाउनुभयो ।रघुगंगा गाउँपालिका–४ ,दग्नामका वडा अध्यक्ष पविन गर्बुजाले आगामी आर्थिक वर्षमा धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्रको स्तरोन्नती र पूर्वाधार विकासको क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकता दिएर वडाले बजेट विनियोजन गर्ने बताउनुभयो ।
दग्नामको भूमे पुजाको मुख्य आक्रषणको रुपमा रहेको लिङ्गो जुधाउने प्रतिस्पर्धामा दग्नामको गैरी गाउँ र कान्छी गाउँले सहभागीता जनाउँदै आएका छन् । प्रकृतिको पुजा स्वरुप मंगलवार दग्नाममा भुमे पुजा पर्वको अवसरमा दुई गाउँका स्थानियले मुल्का डाँडामा ध्वजा पतकाले सिंगारिएको बाँसको लिङ्गो प्रतिस्पर्धा गराएको एकता क्लव दग्नामका उपाध्यक्ष तेगेन्द्र गर्बुजाले बताउनुभयो । उहाँले भन्नु भयो ‘परापूर्वकाल देखी मान्दै आएको प्रकृतिक पुजक भुमेपूजालाई संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्दै पुस्तान्तरण गर्ने मुख्य लक्ष हो, ‘भुमे पुजाको दोस्रो दिन पुर्ख्यौली नृत्य तेस्रो दिन साँस्कृतिक कार्यक्रम र त्यस पश्चात विविध खेलकुद कार्यक्रम सञ्चालन गरिने’ छ ।
दग्नाम गाउँदेखि माथि शिरमा रहेको डाँडामा निकै रोचक तवरले आयोजित लिङ्गो जुधाइको अबलोकनका लागि गाउँदेखि टाढा तथा प्रवासमा रहेका दग्नामबासी लगायत अन्य छिमेकी गाउँका सर्वसाधारणको समेत बाख्लो उपस्थिति रहेको थियो ।
स्थानिय पुर्ख्यौली गित, नृत्य, साईलो भाका गित र पञ्चेवाजाको रमाईलो उत्सवका विच स्थानियले मंगलवार विहान भुमे देवताको पुजा गरेपछी दिउँसो भुमे देवतालाई खुसी बनाउनका लागी बाँसको अग्लो लिङ्गो जुधाएको जनता मावि दग्नामका प्रधानध्यापक गुन पुनले जानकारी दिनुभयो । “यो हाम्रो संस्कृति हो, यसले दग्नामको पहिचान बोकेको छ, परम्परादेखि चल्दै आएको लिङ्गो जुधाउने प्रतियोगितालाई निरन्तरता दिन हामी लागीरहन्छौँ ’’– उहाँले भन्नुभयो । ” केही बर्ष अगाडि सम्म दुई गाउँबिच प्रतिष्ठालाई बढवा दिएर लिंगो जुधाउने गरिने भएपनि पछिल्लो समय भने रमाइलो, खुसियाली र भावनात्मक प्रतिस्पर्धाको रुपमा लिङ्खो जुधाउने गरिएको छ ।
जेठा भुमेको रुपमा चिनीने भएकाले स्थानियले एकै दिन सामे भुमे, सिद्ध भुमे, देवि, देउराली,भारा र खोलामण्डलीको पुजाआजा गर्ने प्रचलन रहिआएको छ । हरेक बर्षको जेष्ठ महिनामा बर्षभरिको खेतीबालि राम्रो होस, बाढि, पहिरो, भुक्षय जस्ता प्राकृतिक प्रकोपको सृजना नहोस, स्थानियबासीको सु–स्वास्थ्यको कामना गर्दै सदियौंदेखि भुमेपुजा गरेर देवतालाई खुसी बनाउने गरिन्छ।
